GUE Cave2 opleiding in Mexico
JP Bresser is in juni 2005
afgereisd naar Mexico, om daar deel te nemen aan een vervolgopleiding
grotduiken; GUE Cave2. Zijn buddies zijn twee bevriende Duitse DIR
duikers en de instructeur is Chris
le Maillot .
Dit is JP's verslag:
|
 |
Sprookjes uit de Yucatan
De Yucatan Mexico. Voor velen bekend van Cancun, Playa del Carmen, of het duikers paradijs Cozumel. Kleine desperado’s met grote hoeden of grote vrouwen met kleine Margarita’s. Backpackers die op minimale budgetten rondreizen in schril contrast met super-de-luxe all-in verwen hotels. De mystiek van de Maya cultuur, verhalen over kabouters en de lekkerste platgereden kip van Zuid-Amerika. Contrasten genoeg en voor ieder wat wils. En wat betreft die sprookjes? Lees dit verslag, probeer de beelden bij de woorden te vormen en misschien word je ook een beetje gegrepen door de magie van de Yucatan. Drie jaar geleden was ik met Bas Westerweel in Florida voor onze eerste cursus grotduiken. Misschien weet je het nog, we schreven erover in DUIKEN Magazine. Na die intrigerende trip beloofde we onszelf dat we na de nodige ervaring ooit terug zouden gaan voor Cave2. Helaas is Bas door grote drukte niet meer in staat tot deze veeleisende vorm van technisch duiken. Via de EKPP, een Europees grotduik team waarvoor ik soms fungeer als supportduiker, vond ik snel twee buddy’s met dezelfde ervaring en instelling. Joerg en Jutta uit Aken besloten samen met mij een team te vormen. Gezien hun eerdere ervaringen besloten we tot Mexico, ik vond het prima want ik had veel gelezen over de grotten van de Yucatan, welke tot de mooiste ter wereld moeten behoren.De reis
Het is een vrijdagavond in juni 2005, 18:30 lokale tijd. Vlucht MP602 voelt aan als een blikken biofarm, een legbatterij vol met kakelende en opgewonden kippen. Een snelle blik uit het raam toont slechts de blauwe Caribische zee, ietwat groen door de ondergaande zon. Afgeleid door druk kakelende medelanders, (die zenuwachtig met hun handbagage in de weer zijn terwijl we minstens nog 20 minuten te vliegen hebben) welke met zachte dwang naar hun zitplaats worden gebonjourd draai ik mijn blik weg van de zee. De 11 uur van de vlucht voelt aan als… ...11 uur… …lang. Een vernieuwde blik door het kleine raampje toont ineens een heel ander plaatje. Groen!... heel veel en heel erg groen. Jungle…… Yucatan in zicht. De deuren van de Boeing openen zich en de natte lucht raakt je als een onverwachte slag met een warme en zweterige dweil. Voordat we de trap af zijn drijven we van het zweet en haasten we ons de airco in, ons niet realiserend dat dit de laatste gekoelde lucht voor de komende twee weken zal zijn. Na de gebruikelijke strubbelingen met immigratie en het wonderlijke systeem van de Mexicaanse douane waarbij iedere bezoeker op een grote knop mag drukken onder een verkeerslicht. (groen licht betekend doorlopen, rood licht betekend pech en dus alle koffers tot op de bodem doorzocht) halen we onze tassen van de band. Martinair staat 64kg bagage toe, iets waar we met onze technische duikapparatuur en fotomateriaal dankbaar gebruik van hebben gemaakt. Buitengekomen vertrekken onze medepassagiers snel in grote, gekoelde bussen naar hun respectievelijke pretbestemmingen in Cancun & Playa del Carmen. Terwijl bij hun voorpret, gekleurde plastic armbandjes als toegangsbewijs tot het paradijs en het grote bruinen kunnen beginnen kijken wij ietwat gedesoriënteerd om ons heen temidden van onze Maya-pyramide aan duikmateriaal. Chris Le Maillot, onze duikinstructeur had in een laatste mail beloofd voor transport te zorgen en aangezien wij hem allemaal al kennen als zeeeer betrouwbaar maken we ons geen enkele zorgen. Drie kwartier en 2 liter zweet later zijn we het zat om Mexicaanse taxichauffeurs als vliegen van ons af te slaan als kantje boord een kleine Mexicaanse man al “Jutta?, JUTTA?” roepend op ons afkomt. Hij scheen in druk gesprek te zijn geweest met een familielid en was ons een beetje vergeten. Hij probeert de verloren tijd wat in te halen door met zijn kleine en iele lichaam bijna 200kg aan bagage in zijn eentje in een veel te kleine auto te proppen waar hij overigens wonderwel in slaagt. All Aboard, we vertrekken… Helaas is het aardedonker en behalve de feestverlichting van de resorts die we af en toe passeren zien we niks als we richting het zuiden rijden. Het geluid van de motor, de warmte en de duisternis werken enigszins narcotiserend. Na een rit van ongeveer twee uur waarbij we om de beurt wegdoezelen rijden we onverwachts een klein en onooglijk zandweggetje in, haaks op de hoofdweg. Hotsend en stotend komt de kleine auto tot stilstand, wij vouwen ons uit en rollen in het zand. Bestemming bereikt, welkom in Xpu Ha. Hotel Villas del Caribe
is een simpel en klein hotel direct aan de Caribische zee en is bij aankomst
vooral errrrrg donker. Een Vlaamse jongen die op het strand van de sterren
aan het genieten is vertelt ons dat hotel / bar / restaurant om 21:00 sluiten.
Gelukkig hebben we wel sleutels en kunnen we onze kamers in. Die zijn keurig
en heel eenvoudig met een kleine ventilator en een grote hangmat op het
balkon. Zwetend en genietend van elk klein zuchtje wind proberen we in slaap
te vallen.
De volgende ochtend om 06:00 wakker, vanaf de balkons kijken we uit over
de Caribische zee. De omgeving is echt prachtig, wit zand, blauwe heldere
zee, groene palmbomen en een tiptop restaurantje wat om 08:00 geopend is
en luistert naar de toepasselijke naam “Café
del Mar” Op de achtergrond klinkt zacht de loungemuziek van
een van de gelijknamige cd’s. Naast tal van verse vruchtensappen met
exotische namen als Chaya Maya en India Verde is er voor het ontbijt yoghurt
met vers fruit, muesli, pancakes etc. langzaam komt het besef tot ons dat
we het hier wel twee weken uit gaan houden, wat een rust……. Nog
even terugkomend op die Chaya Maya, Chaya (Cnidoscolus chayamansa) oftewel
vrij vertaald boomspinazie is dus een vetachtige plant die volgens de Maya’s
een wonderbaarlijke genezende en reinigende werking zou hebben. Nierstenen,
inwendige bloedingen, diabetes, acne etc. De plant kom je in gemalen vorm
bijna overal in tegen (in ieder geval in ons Café del Mar) en in
het bijzonder in onze ochtenddrank Chaya Maya waar de Chaya icm limoensap
en honing in ieder geval erg gezond smaakt. We besluiten daarom om de komende
weken elke dag ritueel te beginnen met een shot verse Chaya. Omdat de cursus
pas morgen begint gebruiken we deze dag om te acclimatiseren, onze duikspullen
op orde te brengen en veel te praten over de procedures en voorbereidingen
van de zware cursus die voor ons ligt. Het is van belang dat we zo snel
mogelijk als een team gaan functioneren en problemen bijna intuïtief
kunnen gaan oplossen. Gaandeweg blijkt dat we redelijk op een lijn zitten,
eventuele onduidelijkheden praten we uit en we voelen ons zeker van onze
zaak.
Het programma
Die avond komt Chris langs om mee te eten. Op zijn advies kiezen we voor Cheviche, een gerecht van verschillende soorten verse (rauwe) vis welke gegaard zijn in koud limoensap. De Cheviche is werkelijk verrukkelijk en uiteraard ruimschoots voorzien van Chaya. Chris vertelt dat hij ons de volgende morgen om 07:30 wil ontmoeten bij het duikcentrum Zero Gravity.
Hij geeft ons een kort overzicht van wat we de komende dagen mogen verwachten
waarbij het zwaartepunt ligt op de hoge balk van een Cave2 cursus. Hij vertelt
ons dat de dagen lang en intensief zullen worden en dat we het grootste
gedeelte van de dag in het water zullen doorbrengen. De nadruk ligt op praktijk
dus veel uren in grotten met een zo groot mogelijke variëteit aan omstandigheden.
Als we Chris aan het eind van de avond zien wegsloffen door het zand kijken
we elkaar eens schattend aan, zijn we wel goed genoeg? Kunnen we de taskload
die voor ons ligt wel aan? Uiteraard gaat het om de leerervaring en niet
om het halen van het kaartje maar toch…. Een ieder van ons heeft die
nacht in bed zijn eigen gedachten en methodes om zich in ieder geval mentaal
op de cursus voor te bereiden. Ik probeerde bijvoorbeeld zo veel mogelijk
grotduiken in mijn hoofd opnieuw te maken. Wat waren de routines, wat kon
er misgaan en hoe zou ik het oplossen? Joerg daarentegen had een heel andere
maar tevens beproefde methode, hij ging gewoon lekker vroeg slapen.
07:30. Zoals beloofd staan we op tijd bij het duikcentrum, Chris besluit
om eerst al het materiaal te bekijken. Backplates,
HID lampen, wings,
automaten, wetnotes,
droogpakken. Droogpakken?
Ja droogpakken. Ondanks de verzengende hitte en hoge luchtvochtigheid duiken
we in onze droogpakken. De watertemperatuur bedraagt ongeveer 25c maar de
lange tijd die we in het water zullen liggen zorgt ervoor dat je toch teveel
afkoelt waardoor een goed droogpak geen overbodige luxe zal blijken. Met
onze apparatuur is het dik in orde, we laden ieder 2x een dubbel
12 liter duikset in de truck van Chris en vertrekken meteen naar de
eerste duiklocatie.
Cenotes
Wat je je moet realiseren als je gaat grotduiken in de Yucatan is dat dat plaats vind in Cenotes oftewel “sinkholes”. In de krijtbodem in de Yucatan hebben zich in de loop van vele jaren onderaardse waterstromen gevormd, die zich vaak manifesteren in de vorm van onderaardse meertjes in grotten. Als het plafond van zo'n grot instort dan komt het onderaardse water tevoorschijn en vormt een Cenote. Deze Cenotes bevinden zich meestal in de Jungle en dat betekend warmte, hoge vochtigheid en vooral veel insecten en dan voornamelijk in de vorm van muggen. Toen we vertrokken van het duikcentrum spoot Chris zich volledig in met Antimug, zelfs zijn kleding onderging een impregnerende behandeling. Dit leek ons toen wat overdreven, maar aangekomen bij de Cenote werden we echt aangevallen door hordes bloeddorstige muggen die zelfs door de kleding heen prikten. Chris kon de drie smekende blikken niet lang weerstaan en deelde zijn laatste anti-mug met ons die we zo snel als we konden overal op spoten. Toen de rust was weergekeerd hadden we eindelijk tijd om eens goed om ons heen te kijken. De naam van deze Cenote was Taj Mahal
en Chris begon met een uitgebreide briefing. Eerst tekende hij een gedetailleerde
kaart van de grot en sprak zijn verwachtingen voor deze eerste duik uit.
Het doel was om te kijken hoe goed (of slecht) we nog waren dus we zouden
beginnen met een simpele, geen flauwekul duik waarbij we de mainline zouden
volgen en een eerste jump maken. Een jump was nieuw voor ons en houd in
dat je met behulp van een kleine spoel dwarsverbindingen legt naar andere
lijnen die niet verbonden zijn met de mainline.
In de meeste bekende grotten ligt er een “mainline”, dit is meestal
een wat dikkere lijn die permanent door verkende gedeeltes van de grot gaat.
Deze mainline begint vaak een eind in de grot om te voorkomen dat ongetrainde
duikers hem vanuit de Cenote gaan volgen en zo diep de grot in gaan met
alle gevolgen vandien. Chris heeft hier een aantal griezel verhalen uit
de eerste hand over die voldoende zijn om de meest onverschrokken duiker
nachten lang spokend wakker te houden. Voor de duik mochten we nog even
oefenen in het leggen van lijnen. Om bij de mainline te komen legt een van
de teamleden een reel uit vanuit het openwater tot aan de mainline. Het
is noodzakelijk om altijd een ononderbroken verbinding naar het open water
te houden in het geval er problemen ontstaan. Dit oefenen ging vlekkeloos
en Chris leerde ons op het droge de procedures van het maken van een jump.
Belangrijk hierbij is om altijd goed richting aan te geven op de lijn door
middel van directional (pijlen) en non-directional (vroeger wasknijpers)
markers ook wel “cookies” genaamd. Behalve jumps kun je ook een
splitsing in de lijn tegenkomen, dat noemen we een “T”. Bij een
T plaats je een cookie op de lijn waar je vandaan komt zodat je bij onduidelijkheid
bij terugkomst altijd de goede lijn neemt. Ook kun je een “gap”
tegenkomen als je bijvoorbeeld een andere Cenote tegenkomt. De lijn houd
dan op en gaat aan de andere kant van de Cenote weer door, uiteraard moet
je deze ook verbinden met een spoel. Chris deelde de volgorde van het team
in en omdat het mijn eerste duik in Mexico was mocht ik de laatste plaats
innemen. Deze eervolle positie in een team word ook wel gekscherend de rocking-chair
oftewel schommelstoel genoemd. Deze laatste positie betekend dat je redelijk
weinig te doen hebt tijdens een duik behalve goed communiceren en op blijven
letten. De teamleden voor je leggen de lijnen en bepalen de navigatie. Dit
is natuurlijk relatief want je verantwoordelijkheid is net zo groot als
die van de rest van het team.
Chris legde de spelregels voor de duik uit. “The way in is for you
guys but the way out is for me”. Vrij vertaald: De heenweg in de grot
is van ons, dus goed navigeren, goed communiceren, goed op onze lichaamspositie
letten en vooral een goed bewustzijn van de grot ontwikkelen. Op het moment
dat een van de teamleden besluit om de duik te beëindigen, wat kan
omdat de maximale diepte of tijd bereikt is, een derde van de gasvoorraad
op is, of omdat er een probleem ontstaat dan geef je dat aan door een duidelijke
opgestoken duim. De andere teamleden bevestigen dat en gezamenlijk keer
je om en begint aan de reis terug naar de ingang. Dit gedeelte van de duik
is dus voor Chris en ineens heeft de grot dan handjes gekregen, lampen gaan
uit, teamleden zitten zonder gas, er ontstaan problemen met kranen of automaten
en natuurlijk vooral diverse combinaties.
De duiken
De eerste duik verliep redelijk goed, Joerg mocht als eerste de reel naar de mainline uitleggen wat hem redelijk goed afging. Ik als schommelstoel had trouwens wel degelijk een verantwoordelijke taak gekregen deze duik, namelijk controleren of de kranen van de deco cilinders die we achterlaten op 6 meter goed gesloten zijn. Tijdens alle duiken nemen we een 7 liter cilinder met 100% zuurstof mee die we vast clippen aan de lijn van de reel op 6 meter diepte. Deze 100% zuurstof pikken we weer op als we uit de grot komen en gebruiken we om onze decostops te versnellen. Het ademen van 100% O2 op dieptes van meer dan 6 meter kan gevaarlijk zijn vandaar dat je de deco cilinders op deze diepte achterlaat. Voor het weer oppikken en ademen van deze deco cilinders zijn strikte procedures van toepassing om fouten te voorkomen. De duik de grot in verloopt op zich prima, we moeten ons systeem voor communicatie nog vinden en er is wat minimale onwennigheid maar de jump word zonder problemen gevonden en gemaakt wat ook geld voor de T. wat leuk was tijdens deze duik waren de restricties waar we voor het eerst mee geconfronteerd werden. Restricties zijn nauwe doorgangen waar je net in je eentje doorheen kan. Hierbij is het van groot belang dat je je drijfvermogen en positie goed onder controle hebt, goed communiceert en vooral zorgt niet met je kranen tegen het plafond te stoten. Ik persoonlijk vind restricties helemaal het einde, vooral in combinatie met stijgen of dalen. Het is echt ongelofelijk 3-dimensionaal en het heeft iets bijzonders als je 1½ kilometer in een grot zit, 70 minuten verwijdert van de uitgang bent en je voelt aan alle kanten grot om je heen. Er schijnt ergens in de Yucatan trouwens een restrictie te zijn die “de wedergeboorte” heet en dan op zijn Maya maar ik dwaal af, terug naar de eerste duik. Na 40 minuten beëindigen we de duik en draaien we om. De schommelstoel is nu de leider geworden en bepaalt de navigatie, de andere teamleden controleren dit uiteraard. Tijdens de terugweg ontstaan er minimale problemen die we snel en adequaat op weten te lossen. (Chris heeft mij trouwens gevraagd om niet in details te treden over wat er allemaal in de cursus gebeurt dus ik beperk me tot overzichten). |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
Chris Le Maillot
Trouwens een aardig detail over Chris. Chris Le Maillot is een Fransman die, kort door de bocht, jaren geleden in Mexico terechtkwam en grotduiker werd. Naast instructie houd hij zich voornamelijk bezig met projecten die het verkennen van nieuwe en onbekende grotten behelzen. De bijnaam van Chris is "Calm" en die heeft hij niet voor niks. Chris is de rust zelve, zeer evenwichtig, grote kennis van zaken met af en toe een onverwachte dosis droge humor, gebracht met een herkenbaar Frans accent. Chris heeft echter een nare eigenschap dat zodra hij het water raakt en de duikkap opgaat hij transformeert in een soort van strenge en norse persoonlijkheid. Deze persoonlijkheidsverandering kenmerkt zich door een zeer strenge blik, totaal verlies van elk gevoel voor humor en de verbijsterend snelle overgang van guitige pretoogjes naar een soort van “kidd me not” pitbull uitdrukking. Vanaf dat moment is alles ineens anders, serieuzer, moet je een paar keer slikken als je naar hem kijkt en realiseer je je ineens dat het nu voor het echie is. Wij zijn alledrie niet in staat geweest om tijdens de cursus hier aan te kunnen wennen en het zorgde ervoor dat we (in ieder geval in het water) continu op scherp stonden en onszelf geen herhaalde fouten toestonden. Zodra we weer uit het water waren was de oude Chris snel weer terug en kon er eindelijk gelachen worden.Sprookjesbeeld
Wat mij vooral opviel van de grotten in Mexico is het kristalheldere water, ik dacht dat de grotten in Florida helder waren maar dat is echt een misvatting. De formaties en decoraties zijn veel dramatischer dan de high-flow caves in Florida. Elke keer als je in Mexico aan het eind van een duik in de buurt van een uitgang komt weet je niet wat je ziet. Het begint meestal met een klein blauw of groen stipje wat snel groter word en zich manifesteert in een feeëriek sprookjesbeeld van velen tinten blauw van het water en groen van de jungle. Ik kan me niet voorstellen dat dit ooit gaat vervelen. Wat ook zeker niet gaat vervelen zijn de zwermen muggen die boven water trouw op je hebben liggen wachten en uitgehongerd aanschuiven zodra je je gezicht uit het water hebt. Meestal merk je dit pas als de betovering van de duik wegebt en je vloekend realiseert dat jij waarschijnlijk net zo onder zit als de teamleden tegenover je. Voordeel van de deco stops op 100% O2 is dat je lekker uitgerust bovenkomt, je hebt de duik die je net gedaan hebt grondig kunnen overdenken en je zwakkere en sterke punten kunnen analyseren. Dat is trouwens maar goed ook want Chris begint voor dat het water uit je oren heeft kunnen lopen aan een scherpe ondervraging. Hoeveel gas had je gebruikt bij de eerste jump? Wat was je diepte en tijd? Hoeveel tijd was er verstreken bij de twee T? Hoe diep zat je toen je primary light er mee op hield? Ik kan je vertellen dat dat behoorlijk heftig is en dat je maar beter het goede antwoord kunt geven want Chris hecht hier terecht veel waarde aan. Als je het niet precies weet krijg een je blik toegeworpen die harder aankomt dan een flinke verbale uitbrander. De bedoeling van grotduiken op dit niveau is dat je een goede awareness (bewustzijn) ontwikkeld en ten alle tijden precies weet waar je mee bezig bent. Alle onderdelen van je duikplan leer je trouwens voor de duik uit je hoofd, diepte, tijd, navigatie, decoprofiel etc. Dit in combinatie met alle overige factoren maken deze duiken behoorlijk uitputtend. Chris heeft zelf elk detail van de duik in zijn geheugen en kan je precies vertellen wanneer, wat en waar iets gebeurd is, erg indrukwekkend. Deze debriefingen nemen veel tijd in beslag en behandelen gedetailleerd elk onderdeel van de duik. Bottomline is dat fouten maken echt OK is omdat je dan in staat bent te leren, Rockbottom is dat twee keer dezelfde fout maken niet toegestaan is en dan zwaar meetelt in je algehele performance evaluatie. Meestal maken we twee duiken op een dag die gemiddeld tussen de 100 en 140 minuten duren. Tussendoor kort de Cenote uit, snel veel water drinken, duikset ombouwen, nieuwe briefing + duikplan uit je hoofd leren en voor je het weet lig je weer in het water. Aan het eind van zo’n duikdag waren we alledrie echt gesloopt en eigenlijk te moe om nog te eten. Gelukkig hadden we dan in de avond nog een paar uur theorieles. Proberen alles wat Chris vertelt nog in je uitgebluste hersenen op te nemen, die eigenlijk nog overuren aan het maken zijn om de duiken van die dag te verwerken is echt geen pretje. Belangrijk is om regelmatig tegen jezelf en je teamgenoten te vertellen hoe ontzettend leuk dit allemaal is en dat je het ECHT doet omdat je het zelf zo graag wilt. Gevolg van deze routine is dat de dagen “blurry” in elkaar over beginnen te lopen en je met niks anders meer bezig kunt zijn. s’ Avonds in bed lag ik bijvoorbeeld knopen te maken in mijn safety-spool, elke meter een knoopje om oriëntatie eenvoudiger te maken. Of ik was mijn apparatuur aan het onderhouden, of het bekende boek van Sheck Exley nog maar eens aan het lezen. Dit boek “Basic Cave Diving - Blueprint for Survival”
geheten behandelt een aantal ongevallen en incidenten die in de loop der
jaren tijdens het grotduiken voorgevallen zijn. Deze worden daarna geanalyseerd
en voorzien van procedures om dergelijke ellende te voorkomen. Vaak lagen
we in bed chocolade te eten die we s’avonds laat bij een tankstation
kochten in gezelschap van mierzoete Amerikaanse sportdrankjes, dit alles
ter compensatie van de tekorten overdag. Eén van de avonden terwijl
ik bezig was mijn spools te markeren hoorde ik geluiden van het strand.
Ik keek van mijn balkon en zag mensen met zaklampen aan de waterlijn. Ik
pakte een van mijn backup lampen en liep naar de zee. Daar aangekomen ontmoette
ik een groep Mexicaanse biologen die bezig waren kleine zeeschildpadjes
die uit het ei waren gekomen naar de zee te helpen. Een paar meter verderop
zag ik een grote moederschildpad op haar zwemvliezen terug schuifelen naar
de warme zee. Helaas kon ik geen foto’s maken omdat dit de schilpadjes
zou verblinden maar de ervaring zal me altijd bijblijven.
Aan het eind van een van de duikdagen rijd ik met Chris mee terug naar het
duikcentrum in zijn truck. Ik vertel hem dat ik vind dat er een beetje rare
sfeer in de jungle en vooral rond de Cenotes hangt. Zeker vroeg in de morgen
en aan het eind van de dag begint het allemaal een beetje surrealistisch
te lijken. Dit in combinatie met de Maya cultuur zorgt voor een beetje magische
atmosfeer. Chris knikt bevestigend en vertelt dat hij daar na al die jaren
nog steeds niet aan heeft kunnen wennen. Er is ook erg veel bijgeloof. De
bewoners van de Yucatan geloven bijvoorbeeld heilig in Aluxes, oftewel kabouters.
Chris vertelt een verhaal over een viaduct bij Cancun waarbij de Engelse
ingenieur tot waanzin werd gedreven omdat bij de bouw het viaduct telkens
instortte. Volgens de wetten der logica was dit echt onmogelijk maar toch
zakte het viaduct elke keer weer door zijn voegen. Bouwvakkers melde hem
dat de locatie een Aluxes plaats was en dus de oorzaak van zijn ellende.
Uiteindelijk werd er op die plek een kleine tempel voor de Aluxes gebouwd
en daarna was de bouw geen enkel probleem meer. Die kleine tempel staat
er nog steeds en ik heb hem zelf gezien, een klein gebouwtje onder een viaduct,
voorzien van verse bloemen en voedsel. Als je het niet zou weten zou je
het tempeltje niet eens zien. Chris vertelt ook over een Maya jongen die
bij hem werkt en op een goede dag hinkend zijn duikcentrum binnenliep. Op
de vraag van Chris wat hem mankeerde antwoordde hij dat zijn schaduw gebeten
was door een Aluxe slang. Hij heeft daar dagen last van gehad. Sommige afbeeldingen
op Maya tempels in Uxmal zijn trouwens portretten van deze Aluxes. Enkele
Maya tempels bij Tulum bijvoorbeeld zijn zo klein dat ze best wel eens voor
en door Aluxes gebouwd zouden kunnen zijn.
Een paar hoogtepunten
De tweede dag leerden we een circuit te maken, we gingen hiervoor naar Cenote Ponderosa.
Een circuit maken houdt in dat je een grot via de ene ingang ingaat en via
een andere weer verlaat. Om dit veilig te kunnen doen begin je een circuit
via een ingang en zwemt tot je vanwege je maximale gasverbruik, tijd, diepte,
of een probleem niet verder komt. Je markeert op dat punt de lijn met een
cookie. De tweede duik begin je aan de uitgang van het circuit en zwem je
de grot in tot je de cookie die jezelf geplaatst hebt tegenkomt. Je weet
dat je dan in staat bent om de andere ingang te bereiken, zwemt door en
komt dus via de ingang van de eerste duik weer naar buiten. Chris vertelde
ons een griezelverhaal over een groep Amerikaanse grotduikers die op deze
locatie hetzelfde circuit gezwommen hadden, maar met het kleine verschil
dat ze het team in twee groepen hadden verdeeld die elk via een andere ingang
naar binnen zouden zwemmen, elkaar een hand geven halverwege en dan doorzwemmen
en via de andere ingang eruit komen. Zoals te verwachten was verdwaalde
het 1e team na de ontmoeting halverwege door een verkeerde afslag te nemen
en Chris kon drie dode Amerikaanse grotduikers bergen. Dit soort verhalen
spoken door je gedachten als je dezelfde lange duik aan het maken bent als
de overleden Amerikanen en zorgt ervoor dat je scherp blijft en niet vervalt
in zogenaamde “trust me” dives. Duiken waarop je simpelweg vertrouwt
op het oordeel van een ander zonder zelf voldoende na te denken. In mijn
optiek zijn “trust me duiken” gewoon
“Not Done”.
Erg indrukwekkend tijdens de tweede circuit duik in Pondarosa was de halocline.
Een halocline is het menggebied van zoet en zoutwater wat je in veel grotten
in de Yucatan tegenkomt. Nagenoeg al het water in de grotten van de Yucatan
loopt richting het zuid-oosten en dus naar de zee. Hoe dichter een grot
bij de zee ligt des te ondieper kom je deze haloclines tegen die trouwens
best een beetje met de ons meer bekende thermoclines te vergelijken zijn.
Soms ervaar je een halocline als je erin terecht komt als een vertroebeld
beeld, soms zo onscherp dat je de lijn moet beetpakken om je nog te kunnen
oriënteren. Leuk is ook het verschil in drijfvermogen wat je meteen
merkt en moet compenseren als je van zout in zoet water terecht komt en
vica versa. De halocline in Ponderosa word ook wel “The
River” genoemd. Stel je voor dat je door een kleine, witte tunnel
vol prachtige decoraties aan het zweven bent in water dat zo kristalhelder
is dat het lijkt of je door lucht vliegt en boven je hoofd stroomt het zoete
water als een bewegende rivier over je heen. Dit is bijna teveel voor je
hersenen om te bevatten en je hebt de neiging om jezelf 180 graden om je
lengte as te draaien en je automaat uit je mond te nemen omdat het lijkt
alsof je over een rivier vliegt. Ik vond de haloclines in de Yucatan betoverend
en zal ze niet snel vergeten.
Fascinerend was ook de duik in Cenote
Mayan Blue
waar we de tijd en afstand die je in een grot kunt afleggen leerde verlengen
door het gebruik van stages. Je gebruikt naast je dubbelset dan een of meerdere
extra cilinders die je tijdens de duik meeneemt en voor iets minder dan
de helft leeg ademt (deze duik ongeveer 75 bar). Op dat punt van de duik
(125 bar op de manometer) schakel je over op je dubbelset en clip je je
stage-cilinder aan de lijn. Je gebruikt dan een derde van je gasvoorraad
in de dubbelset (minus het verschil dat je in je stage van de helft af was).
Heb je die hoeveelheid gas opgebruikt (deze duik 145 bar op de manometer)
dan keer je om, pikt je stage weer op en ademt daar weer uit voor de rest
van de weg terug. Aangekomen op 6 meter pik je je deco stage met 100% O2
op en maak je weer een wisseling van gas. Je kunt je voorstellen dat je
op deze manier een stuk verder de grotten kunt verkennen, maar het vraagt
wel strikte discipline en een goede planning. Tijdens deze duik hadden we
een afstand van bijna 1 ½ kilometer afgelegd voor we omkeerden. Totale
afstand in de grot was dus een flinke 3 kilometer. Deze duik maakten we
met EAN32 in de stages en als backgas en 100% O2 voor decompressie.
De laatste loodjes
Naarmate de cursus verliep werden de duiken zwaarder omdat ze langer werden en meer complex. De navigatie werd steeds ingewikkelder, meer jumps, T’s en gaps. Meer en ingewikkeldere combinaties van problemen waarop we tijdens een duik in volledige duisternis met een teamlid zonder gas 40 minuten bezig zijn geweest om met zijn drieën de uitgang te vinden. Door restricties heen, langs complexe navigatie, soms wisselen van positie op de lijn omdat je anders simpelweg niet verder kon en dit alles volledig op de tast. Wat ik bijzonder vond tijdens deze situatie is dat ik van ons alledrie de ademhaling steeds rustiger en regelmatiger hoorde worden terwijl de omstandigheden voldoende heftig waren om grijze haren aan over te houden. Een conditie test en een aantal pittige vaardigheden in openwater horen trouwens ook bij de opleiding, onnodig te zeggen dat je je brevet hier echt niet cadeau krijg en dat terwijl ik met mijn 25 jaar duikervaring al het een en ander heb meegemaakt zeg maar. De training van de afgelopen dagen begon zijn vruchten af te werpen en we begonnen steeds meer als een goed geolied team te fungeren. De communicatie met de lampen verliep vlekkeloos en een kleine beweging met een lamp was al voldoende om een punt duidelijk te maken. De oneindige hoeveelheid problemen die Chris tijdens “zijn” gedeelte van de duik op ons los liet werd steeds intuïtiever opgelost. De laatste dag van de cursus doken we in Cenote Car Wash.
Een interessante duik omdat de mainline meer dan 100 meter van de ingang
begint, dus best ingewikkeld om de reel te leggen. Als je de lijn niet snel
kunt vinden ben je hier waarschijnlijk het grootste gedeelte van je duik
mee bezig en dat is natuurlijk best een beetje jammer. Dit is de duik waar
het allemaal om draait, nu moet alles in elkaar passen en werken. Alles
wat je geleerd hebt komt samen en moet vlekkeloos opgelost worden. In de
briefing krijgen we te horen dat we middels een aantal jumps en T’s
naar een weinig bedoken gedeelte van de grot zullen gaan met de bemoedigende
naam “Satan’s Silt Hole”, oftewel
het Stofhol van de Duivel. Als we daar fouten gaan maken zullen we direct
worden afgestraft met volledig verlies van zicht.
Ondanks dat het een zware duik was brengen we het er goed van af, alles
wat mis kan gaan tijdens een grotduik ging mis en we losten de problemen
als een team op. Toen we na de pittige duik bovenkwamen wisten we dat het
goed was, want voor het eerst in al die dagen zagen we een glimlach op het
gezicht van Chris. In zijn debriefing werd de duik tot in details doorgenomen
en werden de laatste puntjes op de i gezet.
De enige duik die ons nu nog restte was onze “graduation” duik
oftewel afstudeer duik. Een duik waarbij er geen handjes in de grot zouden
zijn om problemen te veroorzaken maar een relaxte grotduik waarbij je ook
op de terugweg de tijd hebt om volledig te kunnen genieten. Als klein dompertje
melde Chris en passant nog even dat als we tijdens deze duik fouten zouden
maken we alsnog zouden kunnen zakken. We wisselden onze duiksets, analyseerden
het decogas, maakten een uitgebreid duikplan en zwommen Car Wash in. Het
doel van deze duik was om de “Room of Tears”
te vinden. Deze kamer werd voor de ontdekking van Nooch
Nah Chich
beschouwd als een van de mooiste grotten ter wereld. Deze kamer is zo genoemd
omdat toen de ontdekker hem vond hij de grot zo onbeschrijfelijk mooi vond
dat de tranen in zijn ogen sprongen. Om in de kamer van de tranen te komen
moesten we een jump van ongeveer 12 meter maken naar een bijna niet te vinden
tunneltje wat Chris omschreef als een “rabbit hole”. Dit kleine
tunneltje loopt bijna recht naar beneden en na nog 3 restricties kom je
bij een lijn uit waaraan je je jump spoel kunt bevestigen. Als je deze lijn
volgt en jezelf door nog een paar restricties wurmt kom je uiteindelijk
in de tranen kamer terecht. Een bezoek aan de “Room
of Tears” was met recht een beloning voor de zware cursus.
Eigenlijk was het best vreemd dat er niks gebeurde op de terugweg, we waren
zo getraind dat het niet meer uitmaakte of er wel of niet iets misging,
het gemak waarmee we problemen wisten op te lossen was een tweede natuur
geworden. Toen we in de buurt van de uitgang kwamen begreep ik opeens waarom
sommige duikers na een bezoek aan Car Wash verloren waren aan het grotduiken.
Car Wash heeft een enorme opening met een hoogte van 15 meter en een diameter
van meer dan 25 meter. Daarnaast is het water in de Cenote fluorescerend
groen en kristalhelder. Dus als je vanuit de grot naar de uitgang zwemt
zie je die lichtgevende, enorme groene opening waar scholen vis in rondzwemmen
en duikers zo klein zijn dat het wel van Playmobil lijken. Wat vreselijk
jammer dat ik toen geen camera bij me had, maar hoe dan ook, dit plaatje
zal ik nog lang vast kunnen houden.
Bovengekomen krijgen we van Chris het grootste compliment wat hij volgens
mij kan geven: “You guys looked really cool during
that dive”. Langzaam dringt het besef tot ons door dat we qua
duiken in ieder geval de cursus gehaald hebben en dat is best een bijzondere
prestatie omdat veel duikers (en ook hele goede duikers) zakken voor deze
zware opleiding. Wat ons nog rest is het theorie examen wat we na de duik,
rustig in de schaduw in een paar uur volbrengen. Die avond is het voor het
eerst die week heerlijk met zijn allen. Inclusief Chris en zijn vrouw Marina
gaan we riant uit eten. Het eerste ijskoude biertje van die week heeft nog
nooit zo lekker gesmaakt en we lachen om alles wat er tijdens de cursus
is voorgevallen. Compleet uitgeput rollen we die avond ons bed in, volledig
doordrongen van het besef dat we morgen kunnen blijven liggen en de rush
en de continue druk van de cursus voorbij zijn.
Toch nog vakantie...
De dag na de cursus liggen we als in coma op het strand, duikelen wat in de warme zee en proberen alle indrukken van de cursus te verwerken. Zeker achteraf gezien was de cursus zwaarder dan verwacht en we zijn alledrie kilo’s afgevallen. Maar gelukkig is er ons Café del Mar en de overheerlijke Chaya en voel ik me eind van de middag al een stuk beter en mis het duiken. Ik bespreek dit gevoel met Joerg en Jutta en stel voor om Chris de volgende dag aan zijn aanbod te houden om ons de mooiste grotten van de Yucatan te laten zien. Joerg bedankt hiervoor, hij is echt volledig gesloopt en kan niet meer, een dag is voor hem niet voldoende om te herstellen. Jutta daarentegen deelt mijn gevoel en reageert enthousiast op mijn voorstel. We bellen Chris en spreken af om 07:30 bij het duikcentrum, even heb ik een déja vu, heel even maar… Het is zondagmorgen, bekende plek en bekende tijd maar wel met een ander gevoel. Vandaag mogen we duiken op plekken waar de meeste duikers niet zo snel zullen komen en we voelen ons trots en vereerd. Chris zal vandaag als gids fungeren voor Jutta en mij. We laden de dubbelsets, deco cilinders en de rest van ons duikmateriaal in de truck van Chris en beginnen vrolijk kletsend aan de rit naar onze eerste Cenote, Sac Actun.
We plannen een duik met 4 jumps, een T en een Gap. Sac Actun is werkelijk
betoverend mooi en genietend zwemmen we door haar gangenstelsels. Chris
vroeg ons om de eerste honderd meter van de duik de lampen uit te laten,
dit vanwege de Tetra’s,
scholen kleine visjes die normaal met het licht van grotduikers mee de grotten
in en uitzwemmen en alles opeten wat ze daar tegenkomen.
De decoraties en restricties van Sac Actun zijn betoverend en omdat ik dit
keer mijn camera heb meegenomen kan ik me heerlijk uitleven. Grappig om
te merken dat je onbewust alle data van de duik aan het opslaan bent, diepte,
tijd en gas bij elke navigatie verandering en de subtiele maar effectieve
communicatie met onze lampen. Je kunt merken hoe goed de cursus is geweest.
De uitgang van Sac Actun is er een uit een sprookje van 1001 nacht. Chris
en Jutta fungeren als model en ik belicht de CCD van de Nikon D100 keer
op keer als ik de kleurschakeringen zo mooi mogelijk in beeld probeer te
brengen.
Dit keer hebben we zelfs tijd om te lunchen, het lijkt verdorie wel vakantie.
Chris neemt ons mee naar Tulum waar we de wereldberoemde Pollo Candido (oftewel
platgereden kip) gaan eten. Het kleine, onooglijke tentje staat blauw van
de rook van de grill maar we likken onze vingers af bij de stukken, krokant
gegrilde kip. Als ik daarna voor ons drieën wil afrekenen betaal ik
omgerekend nog geen 5 euro. Echt supergoedkoop voor drie kip maaltijden
en frisdrank.
In de middag duiken we in Nooch
Nah Chich,
Maya voor grote vogel kooi. Nooch Nah Chich word door velen beschouwd als
een van de mooiste grotten en was voor de ontdekking van Sistema
Ox Bel Ha
de grootse onderwatergrot ter wereld. Omdat Nooch Nah Chich veel breekbare
decoraties bevat duiken hier voornamelijk gevorderde grotduikers om beschadigingen
te voorkomen. Chris geeft ons een uitgebreide briefing en vertelt ons de
geschiedenis van de ontdekking van Nooch Nah Chich. Na een duik van ongeveer
35 minuten bereiken we “Heavens
Gate”.
Twee enorme zuilen van 20 meter hoog welke een natuurlijke poort vormen.
Deze poort is het begin van “Dreamland”, een plek die je gezien
moet hebben om het te geloven. Enorme zalen worden afgewisseld met kleine
ruimtes, allemaal voorzien van prachtige en enorme decoraties. Dreamland
is zo overweldigend dat ik gewoon vergeet om foto’s te maken.
Typerend voor deze dag was het antwoord van Chris op onze vraag of het klopte
dat het water vandaag minder helder was? Are you guys on paddo’s or
something? De kamer waarvan we dachten dat het zicht er minder was had een
diameter van meer dan 100 meter zodat zelfs onze 18Wat HID lampen er verloren
raakte. Moet je je eens voorstellen dat je in een grot zweeft met een diameter
van meer dan 100 meter, dat kun je toch bijna niet geloven?
Deze trip naar de Yucatan heeft indruk gemaakt, grote indruk gemaakt. De
mengelmoes van natuur,variërend van wilde krokodillen, giftige slangen tot miereneters in de file. De vreemde mystiek van de Maya cultuur en de betoverende Cenotes en grotten zijn bijna meer dan een mens in twee weken aan kan. Ik ben nu al een tijdje terug maar heb de Yucatan nog steeds in mijn systeem zitten, elke dag krijg ik wel beelden of indrukken terug. Zoals met de meeste verhalen loopt dit sprookje ook goed af maar is wat mij betreft nog niet ten einde en eigenlijk net pas begonnen. JP Bresser
Als je meer informatie wil over de Global Underwater Explorers, ga
dan naar www.gue.com.
