SAC

De afkorting 'SAC' staat voor Surface Air Consumption en is een maat voor het verbruik van gas door een duiker. SAC is gebaseerd op het aantal liters lucht dat een duiker aan de oppervlakte, dus bij 1 bar omgevingsdruk, per minuut zou verbruiken.

SAC is de basis voor de gehele gasplanning en is daarom iets waar iedere duiker veel aandacht aan zou moeten besteden. In dit artikel wordt uitgelegd hoe je je eigen SAC kunt berekenen en vooral hoe je tot realistische SAC’s kunt komen.

De formule

SAC wordt als volgt berekend:

SAC = (begindruk – einddruk) * flesinhoud / (minuten onder water * druk op gemiddelde diepte).

Meerdere SAC’s per duiker

Waar veel duikers bij hun planning aan voorbij gaan is dat iedere duiker meerdere SAC’s heeft. Net als aan de oppervlakte kan het gasverbruik van een individu variëren. We kunnen immers slapen, wandelen, hardlopen of bijvoorbeeld een spannende film kijken. En in al deze gevallen hebben we een ander luchtverbruik vanwege een afwijkende ademhaling.

Onder water is dit niet anders. Een duiker kan een relaxte driftduik maken in warm water of kan rustig rondzwemmen in de Grevelingen. Maar er kan ook een spannende wrakduik worden gemaakt waarbij lijnen gelegd moeten worden en tegen een flinke stroming moet worden gezwommen. Verder spelen natuurlijk zaken als fysieke- en geestelijke gesteldheid, training en geslacht een rol.

Voor ervaren duikers kan een SAC, afhankelijk van het soort duik, bijvoorbeeld variëren tussen 9 liter per minuut voor een relaxte driftduik, 16 liter per minuut tijdens decompressie, 20 liter per minuut voor een wrakduik, tot wel 35 liter per minuut voor een ‘werkduik’.

Bij ieder type duik hoort dus een eigen SAC. En er is daarom, per duiker, geen universeel toepasbare SAC te hanteren.

Realistische SAC’s

Het is van belang dat je een realistisch beeld hebt van je eigen SAC voor dat je gasberekeningen gaat maken. Om beter inzicht krijgen in je gasverbruik en de factoren die er op van invloed zijn kun je het best na iedere duik je eigen SAC berekenen. Uiteindelijk zul je zien dat je per soort duik een redelijk stabiele SAC kunt bepalen, bijvoorbeeld duiken in warm water, duiken in stroming, etc. Dit helpt je bij het maken van toekomstige planningen.

Probeer een beeld te krijgen van je eigen SAC en wees eerlijk, hou jezelf niet voor de gek. Een hoge SAC kan betekenen dat je nog niet erg ervaren bent, of dat er iets mis is met je duikvaardigheden. Onder duikers bestaat daardoor vaak het idee dat de SAC slechts bepaald wordt door zaken als ervaring en fysieke gesteldheid. Het hebben van een lage SAC wordt daarmee gezien als een teken van ervaring hetgeen maar ten dele waar is. Een hoge SAC kan namelijk ook betekenen dat je actief bent en op je omgeving let. En je hebt natuurlijk liever een oplettende buddy met een hoge SAC dan een dromer met een hele lage SAC.

Enkele tips

• Wees nooit te conservatief met het vaststellen van je SAC. Een te lage SAC meenemen in je gasplanning zal resulteren in een planning waarbij je te weinig gasreserve overhoudt.
• Ga bij het maken van planningen uit van de hoogste SAC in je team.
• Bereken je eigen SAC, wees eerlijk tegen jezelf en laat je niet meeslepen door wat je omgeving voor waardeoordeel koppelt aan gasverbruik. Duiken is geen wedstrijd.

Conclusie

Bereken regelmatig je gasverbruik om een beter beeld te krijgen van jouw persoonlijke SAC’s. Ga bij gasplanningen uit van een realistische en passende SAC.