Presentatie over DIR Duiken Op uitnodiging van NOB duikvereniging Aqua Libre uit Sint-Oedenrode hebben Hens van Oeveren en Robert Leenen een presentatie gegeven over DIR Duiken. Alex Veldt is lid van Aqua Libre en schreef voor zijn clubblad het volgende verslag:

Presentatie over DIR Duiken

Grotduiken, technisch duiken en DIR duiken, wat is dat nu precies? Wat is er nu zo apart en leuk aan? Hoe gevaarlijk of spannend is dit? Moet ik hiervoor vermogend zijn? Dit zijn allemaal vragen die wij nu wel eens beantwoord willen hebben. Daarom vond Aqua Libre het een goed idee om hier een presentatie avond voor te organiseren en een tweetal ervaren technische- en grotduikers als gastsprekers uit te nodigen; Hens van Oeveren en Robert Leenen.

Hens, duiker sinds 1980, gestart bij de NOB raakte na een aantal jaren duiken geïnteresseerd in grotduiken en wrakduiken en raakte hier lichtelijk aan verslaafd. Robert, duiker sinds 1997, gestart bij PADI en een tijd duikgids geweest in Aziatische wateren, werd besmet met hetzelfde virus. Beide heren troffen elkaar bij DIR-NL, een nieuwsgroep voor Nederlandse DIR duikers en hebben sindsdien duikopleidingen gevolgd bij GUE.

Doing It Right

De term 'Doing It Right' wil niet zeggen dat anderen het nu verkeerd doen. Het is een term die is blijven hangen nadat George Irvine een artikel schreef over duikveiligheid. Zijn duikteam, het Woodville Karst Plain Project (WKPP), is sinds de jaren zeventig bezig met de exploratie van de grotten in Florida.

Daar waar in de beginjaren nog redelijk wat ongelukken voorkwamen is dit in de loop van de tijd veel veiliger geworden. Dit heeft te maken met de steeds betere materialen en technieken. En de specifieke combinatie daarvan die de WKPP heeft ontwikkeld heet tegenwoordig 'DIR'. Ook heeft dit team veel praktijkervaring en kennis opgedaan op het gebied van decompressie, wat o.a. goede input was voor de onderzoeken van Bruce Wienke, de uitvinder van het RGBM model. De huidige technische- en grotduikers zijn hun leven een heel stuk zekerder dankzij pioniers als de WKPP.

Hens behandelde de verschillende onderdelen van het DIR systeem en toonde één van de uitrustingen die hij had meegenomen: Alleen het hoognodige wordt gebruikt: een trilaminaat droogpak, een wing, vinnen, duikbril, een HID duiklamp, twee backup lampen en op de rug een dubbelset. Bij het gebruik van trimix wordt er argon gebruikt voor het vullen van het droogpak, want deze gassoort houdt de warmte beter vast. Verder draagt men nog stages en scooters bij lange of diepe duiken.

Opmerkelijk was dat ook recreatieve duikers veel gemak kunnen hebben van het DIR systeem. De uitrusting is nagenoeg hetzelfde, alleen wordt er een enkele fles gebruikt en een kleinere wing.

Wat is nu grotduiken?

Het houdt meer in dan een paar meter een tunnel in zwemmen op 20 meter! Robert en Hens vertellen over hun trips naar o.a. Frankrijk, een waar paradijs voor goed getrainde grotspecialisten. Het is in de grotten natuurlijk donker, maar met voldoende licht kun je er schitterende tunnels bekijken.

Extreme duiken

Robert vertelde ook over het European Karst Plain Project (EKPP), een team waar hij zelf lid van is. Met zeker twintig supportduikers zijn ze dagen in de weer om twee zogenaamde pushduikers een exploratieduik te laten uitvoeren. Dit is te vergelijken met bergbeklimmers, waar vele Sherpa’s bezig zijn om een paar bergbeklimmers aan de top te krijgen. Deze duik-Sherpa’s zijn natuurlijk ook echte grotduikers die helpen met intensieve voorbereidingen zoals het schouwen van materiaal naar de duikstek, het opbouwen van een habitat en het plaatsen van vele flessen en scooters. De finale is voor de twee pushduikers. De habitat is een soort onderwater droogdok waar de pushduikers warm en droog in kunnen decomprimeren. Ze ademen daar pure zuurstof en komen weer op temperatuur. De hardwerkende supportduikers voorzien hen daarbij van thee, biefstukken en zelfs broodjes hamburger van de McDonald's.

Enkele wetenswaardigheden

• Het record van de EKPP staat nu op 5880 meter in Doux de Coly.
• Het record van de WKPP staat nu op 12 kilometer voor een traverse tussen Turner Sink en Wakulla.
• De langste exploratieduik van de WKPP duurde 26 uur, inclusief decompressie.
• De watertemperatuur van de Franse grotten is ongeveer 12°C.
• Een scooter haalt een snelheid van ongeveer 3,5 kilometer per uur.
• Om het probleem aan te pakken van ontlasting tijdens een lange duik neemt men Loperamide pilletjes om de darmen stil te leggen. Ook draagt men een condoom catheter met P-valve. Urine wordt zo direct buiten het pak gedumpt.
• Rebreather duikers kunnen onderwater flessen wisselen dankzij speciale koppelingen.
• Om niet uit te drogen tijdens lange duiken dragen de duikers een Camelback zak op een stagefles en door middel van een slangetje drink men hier uit.

Het nut van exploratieduiken

Naast dat deze duikers een enorme adrenaline boost krijgen van het grotduiken heeft de wetenschap er ook nog iets aan. Zo brengt men de gangenstelsels kaart, soms zelfs in 3D. Dit noemt men een survey. In Florida werden dergelijke surveys van de WKPP bijvoorbeeld gebruikt voor onderzoeken naar de kwaliteit van het grondwater. Dit resulteerde in het plaatsen van extra waterzuiveringsinstallaties. Ook worden er vaak op grote afstand van de uitgang samples genomen van de bodem.

Ter afsluiting

Deze avond was uitermate leerzaam en een gemis voor eenieder die niet aanwezig was!

Alex Veldt